Цаг уурын мэдээ > Хөдөө аж ахуйн цаг уурын тойм
ДАРХАН-УУЛ АЙМГИЙН 2017-2018 ОНЫ МАЛ ӨВӨЛЖИЛТИЙН ЦАГ АГААРЫН НӨХЦЛИЙН ТОЙМ МЭДЭЭ
Шинэчлэгдсэн: 2021-02-23 14:37:33


ДАРХАН-УУЛ АЙМГИЙН
2017-2018 ОНЫ МАЛ ӨВӨЛЖИЛТИЙН ЦАГ АГААРЫН
НӨХЦЛИЙН ТОЙМ МЭДЭЭ
Дархан-Уул аймгийн нутгаар 2017 оны 10 дугаар сарын I-10 хоногийн сүүлчээр аймгийн нийт нутгаар их хэмжээний цас 1 өдөр орж нийт нутгаар цасан бүрхүүл тогтсон ба III-10 хоногт бүрэн хайлсан. 11 дүгээр сарын I-10 хоногийн дунд үеэр 1 өдөр цас орж аймгийн нийт нутгаар 8-10 баллын цасан бүрхүүл тогтсон.
Хүснэгт 1. Хээрийн цасан бүрхүүлийн хэмжилтийн дүн
Д/д
|
Сумдын нэр
|
2017 оны 12 дугаар сарын 31
|
2018 оны 1 дүгээр сарын 21
|
||||||
Цасны зузаан, см
|
Цасны нягт, г/см3
|
Цасны зузаан, см
|
Цасны нягт, г/см3
|
||||||
Дундаж
|
Хамгийн
их
|
Дундаж
|
Хамгийн
их
|
Дундаж
|
Хамгийн
их
|
Дундаж
|
Хамгийн
их
|
||
1
|
Дархан
/Төмөр толгой орчим/
|
8
|
15
|
0.19
|
0.22
|
8
|
18
|
0.21
|
0.28
|
2
|
Хонгор
/сумын төвийн орчим/
|
8
|
13
|
0.19
|
0.25
|
8
|
17
|
0.18
|
0.27
|
3
|
Шарын гол
/сумын төвийн орчим/
|
7
|
16
|
0.16
|
0.17
|
7
|
19
|
0.18
|
0.19
|
4
|
Хүйтэний гол
/усны харуул цэгийн орчим/
|
9
|
18
|
-
|
-
|
6
|
29
|
-
|
-
|
5
|
Бүрэн толгой
/усны харуул цэгийн орчим/
|
5
|
10
|
-
|
-
|
4
|
17
|
-
|
-
|
6
|
Орхон
/сумын төвийн орчим/
|
Ээлжийн амралт
|
5
|
20
|
0.26
|
0.35
|
2017-2018 оны өвлийн саруудын цасны дундаж зузааныг УАД-тай харьцуулахад аймгийн нийт сумдаар 12 дугаар сард 2-9 см, 2018 оны 1 дүгээр сард 2-5 см-ээр тус тус бага байна. Цасны зузаан бага байгаа хэдий ч нягтарч суусан тул дундаж нягт их байлаа.
2018 оны 1 дүгээр сарын 24-25-ны өдрүүдэд Дархан-Уул аймгийн өвөлжилтийн байдал, өвлийн бэлчээрийн явуул судалгааг хийсэн. Цасны хээрийн судалгааг нийт 9 цэгт хийж, цасны дундаж зузаан, цасны дундаж нягт, цаснаас дээших ургамлын өндрийг хэмжиж тодорхойлсон. Аймгийн нийт нутгаар битүү цасан бүрхүүлтэй зарим газраараа бага зэргийн хунгартай.
Хүснэгт 2. Цасан бүрхүүлийн хэмжилтийн дүн
№
|
Газрын нэр
|
Цасны бүрхэц, балл
|
Дундаж зузаан см/
|
Хамгийн их зузаан, /хунгар/,
см
|
Хөрийн зузаан, см
|
Дундаж нягт, гр/см3
|
Цаснаас дээших ургамлын өндөр, см
|
Зудыг үнэлэх шалгуураар
|
|
Дархан сум
|
|||||||||
1
|
Дархан сум
Төмөртолгой
|
10
|
14
|
36
|
2
|
0.13
|
11
|
Хэвийн
|
|
Хонгор сум
|
|||||||||
2
|
Хонгор сум
Харбэлчирийн ам
|
10
|
14
|
28
|
4
|
0.23
|
-
|
Цагаан зудархуу
|
|
3
|
Хонгор сум
Салхит
|
10
|
9
|
10
|
-
|
0.17
|
6
|
Хэвийн
|
|
4
|
Хонгор сум
Цогт өндөр
|
10
|
10
|
12
|
-
|
0.11
|
8
|
Хэвийн
|
|
Орхон сум
|
|||||||||
5
|
Орхон сум
Дэлгэр уул
|
10
|
7
|
15
|
-
|
0.10
|
7
|
Хэвийн
|
|
6
|
Орхон сум
Дардай нуур
|
10
|
8
|
10
|
-
|
0.10
|
8
|
Хэвийн
|
|
4.Шарын гол сум
|
|||||||||
7
|
Олон хөтөл
|
10
|
12
|
25
|
6
|
0.24
|
-
|
Цагаан зудархуу
|
|
8
|
Буянт
|
10
|
8
|
18
|
-
|
0.15
|
4
|
Хэвийн
|
|
9
|
Дархан-Уул
|
10
|
7
|
18
|
3
|
0.18
|
-
|
Хэвийн
|
Дархан-Уул аймгийн цасны хэмжилт хийсэн цэгүүдийн цасан бүрхүүлийн дундаж цасны зузаан, дундаж нягтыг /зураг 1 –т/ харуулав.
1 дүгээр Зураг. Дархан-Уул аймгийн цасан бүрхүүлийн дундаж зузаан, дундаж нягт
2017-2018 оны өвөлжилтийн байдлаар 2017 оны 11, 12 дугаар сард Дархан-Уул аймгийн нутаг зудын байдалд ороогүй, өвөлжилтийн байдал хүндрэх нөхцөл үүсээгүй хэвийн өвөлжилттэй байна. Өвөлжилтийн байдалтай холбоотой малын хорогдол гараагүй.
2018 оны 1 дүгээр сарын сүүлийн арав хоногийн эхээр агаарын температур огцом хүйтэрч бод, бог малын өвлийн бэлчээрлэлтэд цаг агаарын “тааламжгүй” нөхцөл болсон.
Хонгор сумын Хар бэлчирийн ам, Шарын гол сумын Олон хөтөл орчмоор цас нэмж орох, цас нягтарч хатуурвал өвөлжилтийн байдал хүндрэх нөхцөлl үүссэн. МУ-ын ЗГ-ын 286 дугаар тогтоолын зудыг үнэлэх шалгуураар үнэлэхэд хэмжилт хийсэн ихэнх цэгүүдэд хэвийн өвөлжилттэй, Хонгор сумын Хар бэлчирийн ам, Шарын гол сумын Олон хөтөл орчмын нутгаар ЦАГААНААР ЗУДАРХУУ нөхцөлтэй байлаа.
1 дүгээр сарын байдлаар Хонгор суманд 54 толгой мал, Шарын гол суманд 52 толгой мал хорогдсон байна.
2 дугаар сарын II-10 хоногт орсон цасны дундаж зузааныг УАД-тай харьцуулахад Дархан суманд дунджийн орчим, бусад сумдад 3-5 см-ээр бага цастай байв.
2 дугаар сарын малын хорогдолын мэдээгээр Шарын гол суманд 89, Хонгор суманд 22 толгой мал хорогдсон байна. Орхон суманд малын хорогдолгүй. Хонгор, Шарын гол сумдад бог мал төллөх ажил эхэлсэн.
2 дугаар сарын 8-нд нийт нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурсаны улмаас бүх төрлийн малын бэлчээрлэлт саатаж, зам тээвэрт хальтаргаа гулгаа үүсч, Дархан - Улаанбаатар Дархан - Эрдэнэтийн чиглэлийн зам 1 өдөр хаагдсан.
2018 оны 2 дугаар сарын дунд үеэс агаарын температур буурч малын бэлчээрлэлт, төллөлтөнд цаг агаарын тохиромжтой нөхцөл бий болсон. Нийт сумдын нутгаар малд нэмэгдэл тэжээл өгч байна
Мал өвөлжилтийн үеийн цаг уурын үзүүлэлтүүдийг 1-р хавсралтаар үзүүллээ.
Хавсралт-1
Дархан Уул аймгийн 2017 -2018 оны өвлийн агаар, хөрсний температур, тунадас, салхи
Сумдын нэр
|
Он, сар
|
Агаарын температур
|
Хөрсний температур
|
300С-аас давж хүйтэрсэн өдрийн тоо
|
Хур тунадас, мм
|
Салхины
их хурд,
м/с
|
||||||
Агаарын дундаж
|
Үнэмлэхүй
их
|
Үнэмлэхүй бага
|
Хөрсний дундаж
|
Үнэмлэхүй их
|
Үнэмлэхүй бага
|
|||||||
Дархан
|
2017.11
|
-9.2
|
+14.3
|
-23.8
|
-9.0
|
+19.3
|
-26.4
|
0
|
9.1
|
13
|
||
2017.12
|
-15.9
|
-3.1
|
-25.6
|
-17.0
|
-0.0
|
-27.1
|
0
|
13.0
|
10
|
|||
2018.01
|
-22.8
|
-5.4
|
-35.8
|
-24.0
|
-1.0
|
-38.0
|
7
|
4.3
|
12
|
|||
2018.02
|
-16.8
|
-4.6
|
-27.4
|
-16.8
|
+9.0
|
-31.0
|
0
|
8.4
|
16
|
|||
Хонгор
|
2017.11
|
11.6
|
+15.0
|
-29.3
|
-12.2
|
19.4
|
-29.8
|
0
|
3.0
|
15
|
||
2017.12
|
-19.4
|
-3.5
|
-31.1
|
-20.6
|
-2.4
|
32.6
|
5
|
3.5
|
10
|
|||
2018.01
|
-26.3
|
-6.1
|
-41.8
|
-27.5
|
-4.9
|
-42.7
|
20
|
1.5
|
12
|
|||
2018.02
|
-19.9
|
-4.1
|
-32.1
|
-21.1
|
+3.9
|
-34.2
|
4
|
3.0
|
14
|
|||
Орхон
|
2017.11
|
-10.5
|
+13.7
|
-25.7
|
-10.7
|
+17.2
|
-27.5
|
0
|
6.0
|
13
|
||
2017.12
|
Ээлжийн амралт
|
|||||||||||
2018.01
|
-24.8
|
-5.5
|
-39.5
|
-26.4
|
-5.0
|
-44.8
|
10
|
1.8
|
17
|
|||
2018.02
|
-19.5
|
-5.5
|
-29.5
|
-21.3
|
-1.2
|
-32.2
|
12
|
4.7
|
14
|
|||
Шарын гол
|
2017.11
|
-11.3
|
12.5
|
-28.9
|
-12.0
|
17.2
|
-30.0
|
0
|
5.5
|
18
|
||
2017.12
|
-18.4
|
-4.1
|
-30.4
|
-20.0
|
-4.0
|
-33.9
|
1
|
5.2
|
12
|
|||
2018.01
|
-24.4
|
-6.6
|
-39.5
|
-26.0
|
-6.0
|
-41.0
|
15
|
1.9
|
17
|
|||
2018.02
|
-18,9
|
-4.4
|
-29.5
|
-18.9
|
+1.0
|
-32.0
|
0
|
4.7
|
16
|
Товчилсон үгийн тайлбар:
УАД-Уур амьсгалын дундаж
ТОЙМ МЭДЭЭ БИЧСЭН:
ХААЦУ-ЫН ЕРӨНХИЙ ТЕХНОЛОГИЧ М.АРИУНБУЯН